Cocacola
- một doanh nghiệp có doanh thu hàng trăm triệu USD tại thị trường Việt
Nam nhưng có lịch sử nộp thuế không bằng một hàng trà đá ở Hoè Nhai,
vừa có một quảng cáo mất dạy bị bộ VH xử phạt, dù các chuyên gia tin
rằng, đây mới là chủ đích của doanh nghiệp này để viral thương hiệu -
một hình thức quảng cáo rẻ tiền (cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng) nhưng vô
cùng hiệu quả trong marketing.
Cocacola
báo lỗ kể từ khi vào Việt Nam tới nay từ năm 1994, với số lỗ luỹ kế lên
tới hàng nghìn tỉ, nhưng do tình yêu mãnh liệt với đất nước Việt Nam,
công ty này liên tục mở rộng sản xuất để cung cấp nước đường hoá học cho
bữa cơm người Việt. Người đồng hương Pepsi cũng ở tình trạng tương tự,
mà nhà nước bó tay chưa có cách nào nã thuế. Đây là thực trạng của các
công ty FDI, năm 2018, 36,7% doanh nghiệp FDI ở Việt Nam báo lỗ và không
nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho nhà nước.
Đây
là sự bất công đối với các doanh nghiệp FMCG Việt Nam khi các tập đoàn
xuyên quốc gia đầu tư và trốn thuế bằng cách chuyển giá, tức là công ty
tại Việt Nam chỉ là thằng đóng chai, còn nó mua nguyên liệu ở nước ngoài
với giá cao vô lý để tạo lỗ kinh doanh giả tạo hòng trốn thuế thu nhập
doanh nghiệp. Đây là một hình thức không mới, nhưng rất khó để bắt bài.
Ví như Cocacola là một công ty của Mỹ, nhưng thực sự nó không sản xuất
chai Coca nào cả, ngay cả vốn đầu tư vào Việt Nam của Coca cũng không
đến từ Mỹ, mà là từ một đất nước vừa lạ vừa quen - Singapore, vốn là một
thiên đường thuế của quân tội phạm.
Không
chỉ FMCG, các lĩnh vực kinh doanh khác thì tình hình cũng không khả
quan hơn. Ông Nguyễn Mạnh Hùng - bộ trưởng bộ TTTT trong tháng trước tại
diễn đàn Quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam có đề cập
đến tình trạng “bảo hộ ngược” một cách gay gắt đối với các doanh nghiệp
công nghệ nước ngoài, thậm chí sử dụng tới những từ ngữ mạnh mẽ như “chủ
quyền quốc gia” để nói về tình trạng các doanh nghiệp nước ngoài lợi
dụng tâm lý me Tây, sính ngoại của người Việt để trục lợi, trốn thuế, vi
phạm luật pháp trong khi các cơ quan chức năng thì lúng túng trong việc
quản lý.
Một
điển hình của doanh nghiệp bất lương dạng này, thật trùng hợp, vẫn đến
từ Singapore, đó chính là Grab - một ứng dụng nặng 16,95 Mb hiện đang
gần như độc chiếm thị trường gọi xe công nghệ tại Việt Nam và liên tiếp
bị xử phạt vì hành vi lấn sân vào các lĩnh vực kinh doanh có điều kiện
như tài chính, tín dụng. Lê Văn Luyện cũng không hung hăng bằng công ty
này trong việc ăn cướp công khai tiền của quốc gia bất chấp luật pháp
đến như thế.
Cuối
năm 2018, Grab chiếm tới hơn 70% thị phần taxi ở Việt Nam, với số thuế
GTGT nộp vào ngân sách chỉ là 3%. Để dễ so sánh, thì các doanh nghiệp
taxi công nghệ nội địa chiếm một phần cực nhỏ chỉ vài % thị phần, nhưng
hiện đóng góp 10% thuế GTGT, số còn lại thuộc về taxi truyền thống.
Đây
là sự bất công, thiên vị đối cho một doanh nghiệp nước ngoài có truyền
thống mất dạy, trốn thuế và vô pháp vô thiên như Grab, trong khi các
doanh nghiệp trong nước è cổ ra để nộp ngân sách, gánh thuế phí hạ tầng
cho chúng hưởng lợi. Grab là một điển hình về bảo hộ ngược, khi sự ưu
tiên vô lý được dành cho bọn trốn thuế ngoại quốc thậm chí không thừa
nhận lái xe của mình là người lao động.
Hôm
nay là ngày ký kết hiệp định thương mại tự do lịch sử với EU, và sắp
tới đây sẽ có một làn sóng dịch chuyển kinh doanh sang Việt Nam, nếu
tình trạng này tiếp diễn, liệu sẽ có thêm bao nhiêu doanh nghiệp, bao
nhiêu ngành nghề bị nước ngoài bóp chết một cách bất công bởi các doanh
nghiệp mất dạy như Cocacola hay Grab??
Việt
Nam cần các doanh nghiệp nội địa để phát triển, cả hệ thống chính trị
vỗ vai động viên khối tư nhân trở thành đầu tầu kinh tế, nhưng cần nhớ
không chỉ các tập đoàn lớn, mà tất cả các doanh nghiệp tư nhân, các
startup hay thậm chí là đơn vị kinh doanh hộ gia đình - những đối tượng
rất có thể một ngày sẽ trở thành những công ty tầm cỡ, cũng đều phải
nhận được sự giúp đỡ của chính phủ, đó mới chính là phát triển bền vững
cho đất nước.
Còn
nếu sự bất công và bảo hộ ngược kiểu này vẫn tiếp diễn, thì cuối cùng,
ngoài một nền kinh tế may thuê, dán giày thuê, vặn ốc vít thuê và giờ là
lái xe thuê, thì di sản, nền tảng và vốn liếng để lại cho hậu thế, có
lẽ cũng chả còn gì ngoài LON, mà thôi.
Nhận xét
Đăng nhận xét